GTM debug

Prawo transportowe

FAQs Transport law

Znajdź wskazówki prawne dotyczące przepisów kierowców, CMR, tachografów, okresów odpoczynku, zasad zatrudnienia, przestrzegania przepisów międzynarodowych oraz inspekcji od organów takich jak ITD i ZUS.

Planujemy zatrudnić kierowcę, który przechodzi z innej firmy. Czy powinniśmy go wysłać na badania wstępne z medycyny pracy?

Badaniom wstępnym podlega każdy pracownik przyjmowany do pracy. Jednakże zgodnie z przepisami można nie wysłać pracownika na badania lekarskie, ale pod wskazanymi niżej warunkami.Badaniom nie podlega pracownik:- przyjmowany do pracy u tego samego pracodawcy na takie samo stanowisko w ciągu 30 dni od rozwiązania wcześniejszego stosunku pracy,- przyjmowany do pracy u innego pracodawcy w ciągu 30 dni od rozwiązania wcześniejszego stosunku pracy na podstawie aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy.Przy podejmowaniu decyzji o zwolnieniu ze wstępnych badań lekarskich u nowego pracodawcy istotne jest porównanie warunków pracy w nowym i poprzednim miejscu pracy. Nie tylko bowiem nazwa stanowiska powinna być taka sama, lecz także panujące tam warunki. Ważne jest więc, aby pracownik razem z ważnym orzeczeniem lekarskim dostarczył nowemu pracodawcy także skierowanie na badania medycyny pracy, wystawione przez poprzedniego pracodawcę, na którym widnieć będzie opis zagrożeń, na które był narażony w poprzednim miejscu pracy. Jako Inelo zalecamy jednak, aby mimo wszystko skierować pracownika na badania wstępne.

Jeden z naszych kierowców chciałby podjąć dodatkowe zatrudnienie, nie wyrażamy na to zgody – czy możemy w jakiś sposób zabezpieczyć się na przyszłość przed takimi sytuacjami?

Rozwiązaniem może być wprowadzenie ryczałtowej struktury wynagrodzenia. Wynagrodzenie wypłacane jest wówczas pracownikowi terminowo co miesiąc w takiej samej kwocie, co pozwoli uniknąć zarzutu nieterminowego wypłacania wynagrodzenia. Ryczałty rozliczane są miesięcznie, a w razie potrzeby należy wypłacić wyrównanie do wypracowanych nadgodzin, pracy w porze nocnej czy dyżuru. W ramach usług OCRK przygotowujemy odpowiednie zapisy regulujące wdrożenie zryczałtowanej struktury wynagrodzenia oraz określamy optymalne kwoty poszczególnych składników. Zobacz więcej o usługach OCRK >>> (https://www.ocrk.pl/oferta/)

Wypłacamy kierowcom premie uznaniową, czy musimy zapisać to w regulaminie lub w umowie o pracę?

Premia uznaniowa jest uzależniona wyłącznie od swobodnego uznania pracodawcy. Jej nieroszczeniowy charakter wynika z braku uregulowania zasad jej przyznawania. Obowiązek wypłaty premii uznaniowej nie jest uzależniony od regulaminu wynagrodzenia – ma charakter nagrody, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę, może zostać wypłacona bez dodatkowego zapisu. Jeśli natomiast będą Państwo chcieli wprowadzić premię uznaniową do Regulaminu Wynagradzania, sugerujemy zapis o bardzo ogólnym charakterze.W ramach usług OCRK pomożemy Państwu w dokonaniu odpowiednich zapisów w dokumentacji. Dowiedz się więcej o usłudze OCRK >>> (https://www.ocrk.pl/oferta/)

Zastanawiamy się nad wprowadzeniem dodatku za rozłąkę dla kierowców, aby ograniczyć składki ZUS, czy jest taka możliwość w firmie transportowej?

Dodatek za rozłąkę to świadczenie wypłacane pracownikowi przeniesionemu poza miejsce wykonywania przez niego pracy, które zostało oznaczone w zawartej z nim umowie o pracę. Taka sytuacja zachodzi w przypadku oddelegowania pracownika do pracy poza granicami kraju. Tymczasem dla kierowcy międzynarodowego podróże i praca za granicą nie wiążą się ze zmianą warunków pracy, a są nieodłączną częścią wykonywanego zawodu. Jeżeli firma transportowa zdecyduje o przyznaniu kierowcom dodatku za rozłąkę, to w dzisiejszym stanie prawnym dodatek ten będzie oskładkowany. Może natomiast zostać objęty limitowanym zwolnieniem podatkowym, jeżeli prawo do niego wynika z postanowień zawartych w układzie zbiorowym pracy.

Czy dla kierowców każda sobota musi być dniem wolnym od pracy?

Z Kodeksu Pracy nie wynika, w jakim dniu pracodawca powinien wyznaczyć dni wolne od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. A zatem może to być dowolny dzień tygodnia, z wyjątkiem niedzieli (ponieważ została ustawowo ustalona dniem wolnym od pracy). Dni wolne mogą być wyznaczone w sposób stały lub mogą mieć charakter ruchomy.Ruchomy dzień wolny umożliwia swobodne planowanie czasu pracy w ten sposób, że w różnych tygodniach dodatkowy dzień wolny wynikający z pięciodniowego tygodnia pracy może wypaść w innym dniu.Dla klientów korzystających z usługi OCRK tworzona jest dokumentacja regulująca możliwość stosowania ruchomego dnia wolnego. Dowiedz się więcej o usłudze OCRK >>> (https://www.ocrk.pl/oferta/)

Po pobraniu danych z tachografu i wgraniu odczytów do 4Trans na Kalendarzu ciągłości danych pojawiają się oznaczenia: brak czynności i brak danych. Co one oznaczają?

Po wgraniu odczytu z tachografu cyfrowego program 4Trans może wyświetlić ostrzeżenia na Kalendarzu ciągłości danych:- brak danych (dzień oznaczony na pomarańczowo) – oznacza brak zapisu danych w konkretnym dniu,- brak czynności (dzień oznaczony na niebiesko) – oznacza, że dane z tachografu zostały pobrane za pomocą niewłaściwej karty przedsiębiorstwa.Obie sytuacje wymagają podjęcia dodatkowych działań. W pierwszym przypadku należy wykonać poprawny odczyt uwzględniający brakujące dane. Natomiast w przypadku alertu informującego o brakujących czynnościach, zaleca się niezwłoczne pobranie danych za pomocą karty przedsiębiorstwa, którą zablokowany został tachograf cyfrowy. Listę aktywnych i brakujących blokad prezentuje raport "Terminy odczytów i ważności" (123).

Jak działa elektroniczny pobór opłat TIR-y?

Sposób poboru opłat drogowych uzależniony jest od kraju i używanego w nim systemu. Mogą to być technologie GPS, radiowe, płatności kartami na bramkach czy winiety. Dostępne na rynku są również wygodne rozwiązania, które wspierają wiele krajów w ramach jednego urządzenia - na przykład EVA od Eurowag. Szczegółowe informacje o dostępnych krajach znaleźć można pod adresem https://pl.eurowag.com/uslugi/oplata-drogowa?utm_source=paid%20search&utm_medium=google&utm_campaign=2401_PL_Brand_Consideration&gad_source=1&gclid=CjwKCAjw_ZC2BhAQEiwAXSgClnT5OtzU-g9zDTFsrlqRJ72tqCqfS8oxE-M5hRgUEbQ88JljbPa28xoCeVEQAvD_BwE opłaty drogowe>>>

Czy dane pobierane z tachografów oraz z kart kierowców muszą być archiwizowane osobno?

Dane pobrane z kart kierowców oraz tachografów muszą być przechowywane i udostępnione na żądanie organu kontrolnego. Nie muszą być archiwizowane osobno.

Czy ZUS ma prawo kontrolować listy przewozowe w przewozie międzynarodowym podczas kontroli w firmie transportowej?

Tak, ZUS ma prawo kontrolować wszelkie dokumenty, które pozwolą potwierdzić wysokość osiąganego wynagrodzenia kierowcy z tytułu pracy np. za granicą i zależnej od wysokości wynagrodzenia składki ZUS. Z uwagi na brak specjalistów w tym zakresie, ZUS może wnioskować o pomoc prawną do innych urzędów np. PIP.

Czy kontrolujący w Niemczech mają prawo sprawdzić dane z tacho powyżej 28 dni?

Tak, w krajach UE prawo nie zabrania weryfikacjii wszystkich danych z tachografu
podczas kontroli drogowej

Czy obowiązuje rozliczenie czasu pracy kierowców pojazdów do 3,5 tony?

Na zasadach ogólnych KP.

Czy były przypadki wszczęcia postępowania sprawdzającego dobrą reputację po złapaniu kierowcy z najwyższym naruszeniem?

W wyniku decyzji administracyjnej w zakresie stwierdzenia najpoważniejszego naruszenia, w większości przypadków organ kontrolny wszczyna nowe postępowanie w zakresie weryfikacji dobrej reputacji.

Jak się mają zgłoszenia do IMI w stosunku do kierowców na własnej działalności?

system IMI obowiązuje pracowników, samozatrudnienie jest nierespektowane w ramach pracy na "cudzej licencji" czyli na licencji nie kierowcy - przedsiębiorcy.

Nagroda a premia - jak stosować i wpływ składnika na listy płac?

Wszelkie informacje na ten temat znajdują się: https://www.pip.gov.pl/dla-pracodawcow/porady-prawne/wynagrodzenie-za-prace

Pierwsze kontrole w IMI, jak się przygotować?

Zgłosić kierowcę do IMI, skanować dokumenty przewozowe, płacić wynagrodzenia w stawkach zagranicznych, rejestrować załadunku i rozładunki, przewozy i ich typ (crosstrade i kabot).

Jakie są aktualne kary za brak IMI?

Kara wynosi do 750 euro za brak zgłoszenia.

Ile czasu mamy na zablokowanie nowego pojazdu kartą przedsiębiorstwa?

Polski taryfikator nie przewiduje sankcji za brak blokady tachografu. Praktyka kontrolna wskazuje, że tylko niemieckie organy kontrole nakładają kary za nienależyte zabezpieczenie urządzenia przed ewentualnym pobraniem danych przez osoby trzecie. Dobrą praktyką jest niezwłoczne założenie blokady kartą przedsiębiorstwa w momencie nabycia nowego pojazdu.

Kiedy program 4Trans będzie liczył urlopy?

Na chwilę obecną program nie posiada takiej funkcjonalności i w najbliższym czasie owa zmiana nie jest przewidziana.

Od kiedy ukarany kierowca w jednym państwie UE będzie ukarany na terenie całej Unii?

Zgodnie z Karta praw podstawowych Unii Europejskiej art. 50: "Nikt nie może być ponownie sądzony lub ukarany w postępowaniu karnym za ten sam czyn zabroniony pod groźbą kary, w odniesieniu do którego zgodnie z ustawą został już uprzednio uniewinniony lub za który został już uprzednio skazany prawomocnym wyrokiem na terytorium Unii."

Jak długo należy przechowywać dane z tachografu?

Dane z tachografu należy przechowywać rok wstecz.

Jakie kary za nieterminowe pobieranie danych z tachografu?

Nieterminowy odczyt tachografu w Polsce skutkuje nałożeniem kary administracyjnej w wysokości 500 zł.

Jaka jest maksymalna dopuszczalna długość pojazdu członowego?

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. 2016.2022) § 2. Ust. 1 pkt 4) maksymalna długość pojazdu członowego wynosi 16,50 m, z zastrzeżeniem ust. 16 (przewóz konteneru lub wymiennych nadwozi w operacjach intermodalnych).

Ile trwa kurs ADR?

Czas trwania kursu ADR jest uzależniony od kategorii transportowanego materiału niebezpiecznego. Kurs podstawowy ADR trwa 18 godzin lekcyjnych + 1 godzina zajęć praktycznych z zakresu objętego tematyką zajęć teoretycznych oraz sposobów udzielania pierwszej pomocy, gaszenia pożaru i postępowania w razie zaistnienia wypadku lub awarii (3 dni);Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów i przedmiotów klasy 1 – 8 godzin lekcyjnych (1 dzień);Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7 – 8 godzin lekcyjnych (1 dzień);Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach – 13 godzin lekcyjnych + 1 godzina zajęć praktycznych z zakresu objętego tematyką zajęć teoretycznych oraz sposobów udzielania pierwszej pomocy, gaszenia pożaru i postępowania w razie zaistnienia wypadku lub awarii.Każdy z kursów kończy się egzaminem przeprowadzanym przez przedstawiciela Marszałka Województwa

Jaka jest maksymalna dopuszczalna długość zespołu pojazdów?

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. 2016.2022) § 2. Ust. 1 pkt 5) maksymalna długość zespołu złożonego z pojazdu silnikowego i przyczepy wynosi 18,75 m.

Jak często kierowca wykonujący przewóz drogowy podlega badaniom psychologicznym?

Orzeczenie psychologiczne wydawane jest na 5 lat dla kierowców do 60 roku życia. Natomiast powyżej 60 lat wydawane jest na 30 miesięcy.

Kiedy PKK zostanie zwrócone przez osk?

Po zakończeniu szkolenia, Ośrodek Szkolenia Kierowców (OSK) powinien zwrócić Profil Kandydata na Kierowcę (PKK) z aktualizacją. Aktualizacja PKK powinna nastąpić w terminie do trzech dni od momentu przystąpienia do testów i jazdy. Do zwrotu z aktualizacją należy uzupełnić dane o przeprowadzonym szkoleniu w szczegółach kursanta: numer instruktora prowadzącego – wybieramy z listy naszych instruktorów, instruktora prowadzącego. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości, zawsze możesz skontaktować się z OSK i dowiedzieć się więcej na ten temat.

Jak sprawdzić czy dostałem mandat za granicą?

W przypadku wykroczenia drogowego, które nie zostało odnotowane podczas kontroli drogowej, przedmiotowy mandat zostanie dostarczony pocztą do właściciela pojazdu.

Czy do PKK potrzebne są badania lekarskie?

Tak, do założenia Profilu Kandydata na Kierowcę (PKK) wymagane są badania lekarskie. Musisz przedstawić ważne orzeczenie lekarskie, które stwierdza brak przeciwwskazań do kierowania pojazdem i zostało wydane przez lekarza uprawnionego do badania kierowców. Pamiętaj, że orzeczenie lekarskie musi być aktualne w momencie składania wniosku o PKK.

Czy mogę wyrobić PKK online?

Wniosek można złożyć online przy użyciu elektronicznej skrzynki podawczej Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych.

Jak wyrobić PKK w 2023 roku?

Aby wyrobić Profil Kandydata na Kierowcę (PKK) w 2023 roku, musisz podjąć następujące kroki:1. Wypełnij formularz wniosku.2. Przedstaw dowód tożsamości.3. Przedstaw aktualną, kolorową i wyraźną fotografię o wymiarze 3,5 cm x 4,5 cm, przedstawiającą lewy półprofil z widocznym lewym uchem, na której kierowca nie ma na sobie nakrycia głowy ani okularów z ciemnymi szkłami.4. Przedstaw ważne orzeczenie lekarskie, które stwierdza brak przeciwwskazań do kierowania pojazdem i zostało wydane przez lekarza uprawnionego do badania kierowców.5. Złóż dokumenty w wydziale komunikacji ze względu na miejsce swojego zamieszkania i uzyskaj numer PKK.Możesz również złożyć wniosek o PKK online, za pomocą Elektronicznej Skrzynki Podawczej PWPW. Pamiętaj, że PKK musisz założyć także wtedy, gdy chcesz rozszerzyć swoje uprawnienia o kolejne kategorie.

Kiedy jest potrzebny profil kierowcy?

Profil Kandydata na Kierowcę (PKK), zwany również profilem kierowcy, jest wymagany w następujących sytuacjach:1. Ubieganie się po raz pierwszy o prawo jazdy: Każda osoba starająca się o prawo jazdy musi uzyskać PKK, zanim zapisze się na kurs.2. Rozszerzenie uprawnień: PKK jest wymagany, jeśli już posiadasz prawo jazdy, ale zdajesz egzamin na dodatkową kategorię.3. Wymiana zagranicznego dokumentu: Jeżeli wymagany jest egzamin teoretyczny.4. Ponowne sprawdzenie kwalifikacji: W przypadku cofniętych uprawnień (powyżej roku).5. Przywrócenie cofniętych uprawnień lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy.6. Sprawdzenie kwalifikacji.Pamiętaj, że PKK musisz założyć także wtedy, gdy chcesz rozszerzyć swoje uprawnienia o kolejne kategorie.

Ile kosztuje Profil Kierowcy Zawodowego?

Założenie Profilu Kierowcy Zawodowego (PKZ) nie podlega opłatom skarbowym. Jednakże, wymagane jest uiszczenie opłaty w wysokości 100,50 zł związanej z konieczną wymianą prawa jazdy, w które zostanie wpisany kod 95.

Jak zaktualizować profil kierowcy?

Aktualizacja Profilu Kierowcy Zawodowego (PKZ) jest możliwa dzięki systemowi teleinformatycznemu. Od 26 kwietnia 2023 roku, kierownik Ośrodka Szkolenia (OS) ma możliwość upoważnienia pracowników ośrodka do wykonywania aktualizacji PKZ.Proces aktualizacji PKZ przez pracownika ośrodka wygląda następująco:1. Kierownik OS nadaje uprawnienia pracownikom na panelu kierowca.pl.2. Pracownicy ośrodka wykonują czynności związane z obsługą PKZ.

Czy PKZ jest płatne?

Nie, PKZ nie jest płatne. Samo wyrobienie dokumentu jest bezpłatne. Opłatę w kwocie 100 zł uiszcza się jednak za wydanie prawa jazdy z wpisem potwierdzającym odbycie odpowiedniej kwalifikacji lub szkolenia okresowego. Złożenie wniosku o PKZ nie podlega żadnym opłatom, nawet jeśli zleca się to osobie upoważnionej

Czy profil kierowcy jest bezterminowy?

Tak, PKZ jest bezterminowy. Nie wygasa i nie trzeba go odnawiać. Jest on przypisany na stałe do jednej osoby i nie można go zmienić ani utracić. Numer PKZ jest potrzebny do rozpoczęcia kursu i egzaminu na kierowcę zawodowego. Numer PKZ można sprawdzić na portalu Gov.pl lub na stronie info-car.pl.

Ile ważny jest numer PKZ?

Numer PKZ, czyli Profil Kierowcy Zawodowego, to elektroniczny dokument, który zawiera dane o kierowcy, jego badaniach i kwalifikacjach. Numer PKZ jest ważny bezterminowo, czyli nie wygasa. Jest on przypisany na stałe do jednej osoby i nie można go zmienić ani utracić.

Czym się różni PKK od PKZ?

PKK (Profil Kandydata na Kierowcę) to unikatowy numer przydzielany kandydatowi na kierowcę na potrzeby procesu szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień.Z kolei PKZ (Profil Kierowcy Zawodowego) to unikatowy numer przydzielany kandydatowi na kierowcę zawodowego celem uzyskania kodu 95 po odbyciu kwalifikacji wstępnej lub szkolenia okresowego.Oba profile są wykorzystywane w różnych etapach procesu zyskiwania uprawnień kierowcy zawodowego, ale mają różne cele i są używane w różnych kontekstach.

Co jest potrzebne do wyrobienia PKZ?

Aby wyrobić Profil Kierowcy Zawodowego (PKZ), musisz dostarczyć do urzędu następujące dokumenty:1. Wniosek o wydanie prawa jazdy;2. Kopię orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy;3. Kopię orzeczenia psychologicznego stwierdzającego brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy;4. Kopię świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającą uzyskanie kwalifikacji wstępnej lub wstępnej przyspieszonej;5. Aktualnie posiadane prawo jazdy;6. Dokument tożsamości (dowód, paszport, karta pobytu);7. Kolorowe zdjęcie – takie jak do prawa jazdy.

Ile czeka się na Profil Kierowcy Zawodowego?

Czas oczekiwania na wydanie Profilu Kierowcy Zawodowego (PKZ) po spełnieniu podstawowych wymogów wynosi do 2 dni roboczych. Pamiętaj, że czas ten może się różnić w zależności od konkretnego urzędu.

Jak założyć Profil Kierowcy Zawodowego przez internet?

Aby założyć Profil Kierowcy Zawodowego (PKZ) przez Internet, musisz podjąć następujące kroki:1. Załóż konto na stronie Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych: esp.pwpw.pl/Account/RegisterUser2. Wprowadź wszystkie wymagane dane.3. Następnie, po założeniu konta, zaloguj się do systemu.4. Wybierz sprawę, czyli wydanie prawa jazdy5. Dodaj zestaw wymaganych dokumentów, oczywiście pod postacią skanów. Dokumenty te obejmują:a) Aktualnie posiadane prawo jazdy,b) Dokument tożsamości (dowód, paszport, karta pobytu),c) Orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy,d) Badania psychologiczne stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy,e) Kolorowe zdjęcie – takie jak do prawa jazdy6. Wniosek o wydanie prawa jazdy,7. Kopię świadectwa kwalifikacji zawodowej (kwalifikacja wstępna lub przyspieszona),8. Kopię karty kwalifikacji lub prawa jazdy z kodem 95 oraz dowód uiszczenia opłaty za wydanie prawa jazdy.

Co to jest Profil Kierowcy Zawodowego?

Profil Kierowcy Zawodowego (PKZ) to zestaw danych identyfikujących i opisujących kierowcę ubiegającego się o wpisanie kodu 95 w prawie jazdy oraz wydanie świadectwa kwalifikacji zawodowej. PKZ jest utworzony, udostępniany, aktualizowany i archiwizowany w systemie teleinformatycznym.PKZ zawiera informacje takie jak:1. Dane osobowe kierowcy,2. Aktualnie posiadane świadectwa kwalifikacji zawodowej,3. Orzeczenia lekarskie i psychologiczne,4. Karta kwalifikacji.Wszelkie zmiany w powyższych danych są na bieżąco aktualizowane, a platforma zawiera również informacje archiwalne. PKZ ma za zadanie przyspieszyć obieg informacji oraz zwiększyć kontrolę nad ośrodkami szkoleniowymi.

Jak uzyskać Profil Kierowcy Zawodowego?

Aby uzyskać Profil Kierowcy Zawodowego (PKZ) w Polsce, musisz podjąć następujące kroki:1. Złożyć wniosek o wydanie prawa jazdy do odpowiedniego urzędu.2. Dostarczyć kopię orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.3. Dostarczyć kopię orzeczenia psychologicznego stwierdzającego brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.4. Dostarczyć kopię świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającą uzyskanie kwalifikacji wstępnej lub wstępnej przyspieszonej.5. Po sprawdzeniu dokumentów, numer PKZ kierowcy jest przekazywany do wybranego ośrodka szkoleniowego. PKZ jest na bieżąco aktualizowany wraz z kolejnymi szkoleniami i jest przechowywany w systemie teleinformatycznym.Pamiętaj, że od kwietnia 2022 roku PKZ jest niezbędny do rozpoczęcia kursu na kwalifikacje kierowcy zawodowego oraz późniejszego podejścia do egzaminu.

Jak sprawdzić eurowinietę w Holandii?

Po zakupie winiety otrzymuje się potwierdzenie jej wykupienia. Jeżeli nie mamy go nigdzie zapisanego pozostaje kontakt telefoniczny z operatorem eurowiniety. Więcej informacji znajdą Państwo tutaj - https://www.eurovignettes.eu/portal/pl/information/information

W jakich przypadkach nie stosuje się listu przewozowego CMR?

List przewozowy CRM nie ma zastosowania w przypadku przewozów przesyłek pocztowych, zwłok oraz rzeczy przesiedlenia.

Czy kierowca podpisuje CMR?

Zgodnie z art 5 konwencji CMR: 1. List przewozowy wystawia się w trzech oryginalnych egzemplarzach, podpisanych przez nadawcę i przez przewoźnika, przy czym podpisy te mogą być wydrukowane lub też zastąpione przez stemple nadawcy i przewoźnika, jeżeli pozwala na to ustawodawstwo kraju, w którym wystawiono list przewozowy. Pierwszy egzemplarz wręcza się nadawcy, drugi towarzyszy przesyłce, a trzeci zatrzymuje przewoźnik.

Kto jest nadawcą zgodnie z CMR?

Nadawcą jest podmiot, który zawarł umowę przewozu z przewoźnikiem.

Kto odpowiada za uszkodzenia w transporcie?

Zgodnie z art. 17 ust. 1 Konwencji CMR przewoźnik ponosi odpowiedzialność za uszkodzenie towaru od momentu jego przyjęcia do chwili jego wydania. W tym czasie odpowiedzialność przewoźnika dotyczy:

  • całkowitego zaginięcia ładunku,
  • częściowego zaginięcia ładunku,
  • uszkodzenia ładunku,
  • opóźnienia dostawy.

Ponadto przewoźnik podczas przyjmowaniu ładunku ma obowiązek zweryfikować poprawność danych zawartych w liście przewozowym (w odniesieniu do stanu faktycznego). Musi on sprawdzić ilości towaru, a także jego stan i opakowanie. Brak odnotowania przez kierowcę w dokumentacji jakichkolwiek zastrzeżeń co do przyjętego ładunku oznacza jego całkowitą zgodność z treścią listu przewozowego.

Co musi być na liście przewozowym?
  • miejsce i datę jego wystawienia;
  • nazwisko (nazwę) i adres nadawcy;
  • nazwisko (nazwę) i adres przewoźnika;
  • miejsce i datę przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania;
  • nazwisko (nazwę) i adres odbiorcy;
  • powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla towarów niebezpiecznych ich ogólnie uznane określenie;
  • ilość sztuk, ich cechy i numery;
  • wagę brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru;
  • koszty związane z przewozem (przewoźne, koszty dodatkowe, należności celne i inne koszty powstałe od chwili zawarcia umowy do chwili dostawy);
  • instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych;
  • oświadczenie, że przewóz, bez względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę, podlega przepisom niniejszej Konwencji.
Kogo nie dotyczy ADR?

Osób fizycznych (przepis 1.1.3.1)Umowa ADR nie ma zastosowania dla przewozów wykonywanych przez osoby fizyczne w oryginalnych, małych opakowaniach dla własnych potrzeb lub celów sportowo-rekreacyjnych.Wszystkich (przepis 3.4,3.5)LQ - ilości ograniczone. Ze względu na niewielkie ilości znajdujące się w opakowaniu jednostkowym.EQ - Ilości wyłączone Ze względu na niewielkie ilości znajdujące się w opakowaniu jednostkowym.Wszystkich uczestników przewozu (przepis 1.1.3.6)Częściowe wyłączenie dla kierowców w zakresie wyposażenia, dokumentacji i warunków transportu.

Ile można przewozić paliwa bez ADR?

Można przewozić paliwo bez ADR w zbiorniku pojazdu, zabronione jest jednak przekroczenie limitu 1500 litrów na pojazd. Jeżeli chodzi o zbiorniki zamocowane na przyczepkach - przewozić można nie więcej niż 500 litrów. Można też przewozić paliwo w zbiornikach przenośnych jeżeli ich wartość nie przekracza 60 litrów. Powyższym ograniczeniom nie podlegają pojazdy służb ratowniczych.

Ile razy, zgodnie z treścią rozporządzenia 561/2006, możemy skrócić czas dziennego odpoczynku do 9 godzin pomiędzy dwoma odpoczynkami tygodniowymi?

Maksymalnie trzy razy.

Ile, zgodnie z treścią rozporządzenia 561/2005, może wynosić długość odpoczynku tygodniowego spędzanego przez kierowcę w kabinie pojazdu?

Może wynosić <45:00h / jeżeli kierowca dokona takiego wyboru, (...) o ile posiada on odpowiednie miejsce do spania dla każdego kierowcy i pojazd znajduje się na postoju.

Przedsiębiorca wykonujący zawód przewoźnika drogowego ma obowiązek wyznaczyć przynajmniej jedną osobę fizyczną do zarządzania transportem. Jakie warunki musi spełniać wyznaczona osoba?

Zgodnie z artykułem 4 rozporządzenia PEiR (WE) nr 1071/2009 z 21 października 2009r.,: Przedsiębiorca wykonujący zawód przewoźnika drogowego wyznacza przynajmniej jedną osobę fizyczną – zarządzającego transportem – która spełnia warunki przewidziane w art. 3 ust. 1 lit. b) i d) i która:a) w sposób rzeczywisty i ciągły zarządza operacjami transportowymi tego przedsiębiorstwa;b) ma rzeczywisty związek z przedsiębiorstwem, polegający na przykład na tym, że jest jego pracownikiem, dyrektorem, właścicielem lub udziałowcem lub nim zarządza lub, jeżeli przedsiębiorca jest osobą fizyczną, jest tą właśnie osobą; orazc) posiada miejsce zamieszkania na terenie Wspólnoty.

Kto odpowiada za naruszenia przepisów, których dopuszczają się kierowcy?

Za naruszenia odpowiada kierowca, osoba zarządzająca transportem (jeśli taka osoba została powołana) oraz przedsiębiorstwo transportowe.

Czy kontrolowany jest obowiązany umożliwić inspektorowi dokonanie czynności kontrolnych?

Tak, zgodnie z art. 72. ustawy o transporcie drogowym, kontrolowany jest obowiązany umożliwić inspektorowi dokonanie czynności kontrolnych, a w szczególności:1) udzielić ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazać dokumenty lub inne nośniki informacji oraz udostępnić dane mające związek z przedmiotem kontroli;2) udostępnić pojazd, a w uzasadnionych przypadkach wynikających z przeprowadzonej kontroli pojazdu na drodze, obiekt, siedzibę przedsiębiorcy oraz wszystkie pomieszczenia, w których przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą bądź też przechowuje mienie przedsiębiorstwa;3) umożliwić sporządzenie kopii dokumentów wskazanych przez kontrolującego;4) umożliwić sporządzenie dokumentacji filmowej lub fotograficznej, jeżeli może ona stanowić dowód lub przyczynić się do utrwalenia dowodu w sprawie będącej przedmiotem kontroli;5) umożliwić przekazanie, za potwierdzeniem odbioru, oryginału zapisu urządzenia samoczynnie rejestrującego prędkość jazdy, czas jazdy i postoju lub karty kierowcy, oraz gromadzonych przez kontrolowany podmiot wydruków z tachografu cyfrowego i karty kierowcy, których kontrola będzie dokonywana w siedzibie organu kontroli.

Czy przedsiębiorstwo transportowe odpowiada za naruszenia przepisów, których dopuszczają się kierowcy tego przedsiębiorstwa?

Tak, odpowiedzialność przedsiębiorstwa trwa przez okres roku od powstania naruszenia, a pełna lista uchybień (które popełniają kierowcy w ramach powierzonych obowiązków pracowniczych) i przypisanych do nich kwot kar, wskazana jest w załączniku numer 3 do ustawy o transporcie drogowym.

Czy podczas szkolenia okresowego w zakresie kwalifikacji zawodowych kierowcy jest wymagana część praktyczna (jazda)?

Przepisy z 6 kwietnia 2022 roku wskazują, że szkolenie okresowe kierowców musi uwzględnić przynajmniej po jednym module związanym z utrzymaniem bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz zajęcia praktyczne w ruchu drogowym lub zajęcia praktyczne z jazdy w warunkach specjalnych. Kiedy w myśl nowych regulacji moduł może zostać zakwalifikowany jako zajęcia praktyczne? Wyjaśnienie znajdziemy w rozdziale 3 Rozporządzenia: „Moduł, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, uznaje się za zawierający zajęcia praktyczne, jeżeli co najmniej połowę zajęć stanowią ćwiczenia lub zajęcia praktyczne w ruchu drogowym, lub zajęcia praktyczne z jazdy w warunkach specjalnych; ćwiczenia na placu manewrowym ośrodka szkolenia mogą być realizowane w grupie nie większej niż 10 osób”.

Z jakich części składa się kurs na kwalifikację wstępną?

Program szkolenia dotyczy takich zagadnień, jak stosowanie przepisów ruchu drogowego, utrzymanie bezpieczeństwa podczas wykonywania pracy, ekonomika jazdy, mocowanie ładunku, pierwsza pomoc. Pojawiają się także tematy obejmujące swoim zakresem krajowy i międzynarodowy przewóz drogowy rzeczy, przewóz drogowy ładunków specjalnych i obsługę klientów. Proszę pobrać tekst Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2022 r., w sprawie szkolenia i egzaminowania kierowców wykonujących przewóz drogowy. Dokument ten liczy 31 stron i w nim znajduje się szczegółowy opis poszczególnych części kursu.

Na jakie okresy można podzielić regularny dzienny odpoczynek kierowcy zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 561/2006?

Podział wygląda następująco: minimum 3h + minimum 9h - w dobie 24h od zakończenia poprzedniego okresu odpoczynku.

Od czego jest zależna wysokość stawki opłaty za korzystanie z dróg?

Myto EU jest elementem finansowania utrzymania dróg w poszczególnych krajach i wiąże się z polityką ekologiczną wspólnoty. Wszystkie kraje należące do UE muszą pobierać opłaty, ale w każdym z nich stawki są ustalane indywidualnie przez władze danego państwa. Opłaty drogowe dla ciężarówek ustalane są w zależności od: dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu (DMC), liczby osi, odcinka trasy, czy klasy emisji spalin.

Czy w państwach członkowskich Unii Europejskiej możliwe jest w prawie krajowym obniżenie dopuszczalnego czasu nieprzerwanej jazdy?

Tak, jest to zawarte w wyjątkach rozporządzenia 561/2006, albowiem zgodnie z art. 11 - Państwo Członkowskie może przewidzieć dłuższe minimalne przerwy i okresy odpoczynku lub krótszy maksymalny czas prowadzenia pojazdu niż ustanowiono w art. 6–9 w przypadku przewozów drogowych wykonywanych w całości na jego terytorium. Państwo Członkowskie uwzględnia przy tym odpowiednie układy zbiorowe lub inne porozumienia pomiędzy partnerami społecznymi. Niemniej jednak przepisy niniejszego rozporządzenia nadal mają zastosowanie do kierowców uczestniczących w transporcie międzynarodowym.

Jak często kierowca zawodowy, który nie ukończył 55 lat musi poddawać się badaniom lekarskim?

Stosownie od decyzji lekarza medycyny pracy (uprawnionego do badań osób kierujących pojazdami). Okres ten nie może przekraczać 5 lat, ale może być krótszy.

Czy Inspektor Transportu Drogowego w trakcie przeprowadzania czynności kontrolnych ma prawo nakładać i pobierać kary pieniężne?

Tak, dzieje się tak wobec "zagranicznych" przewoźników drogowych i kierowców "obcokrajowców". Na firmę (zazwyczaj w czasie kontroli drogowej) nakłada się obowiązek zapłaty kaucji na poczet kary, która jest kwotowo równa przewidywanej karze za dane naruszenie. W przypadku skutecznego odwołania wniesionego przez stronę kaucja zostaje zwracana. Sytuacja wygląda podobnie w stosunku do kierowców, którzy mają zapłacić mandat w formie gotówkowej lub kartą płatniczą. W obu przypadkach niezapłacenie kaucji lub mandatu gotówkowego skutkuje zatrzymaniem pojazdu na parkingu policyjnym do czasu uiszczenia "kary".

Ile razy w ciągu tygodnia kalendarzowego kierowca, zgodnie z treścią rozporządzenia 561/2006, może wydłużyć czas jazdy do 10 godzin?

Maksymalnie dwa razy w tygodniu, przy czym należy uważać i pamiętać, że KAŻDE wydłużenie czasu jazdy dziennej >9:00h jest już przedłużeniem jazdy do 10h.

Ile razy w ciągu tygodnia, zgodnie z Rozporządzeniem 561/2006, kierowca ma prawo wydłużyć swój dzienny czas jazdy?

Maksymalnie dwa razy w tygodniu, przy czym należy uważać i pamiętać, że KAŻDE wydłużenie czasu jazdy dziennej >9:00h jest już przedłużeniem jazdy do 10h.

Nałożenia reklamacji na przewoźnika oraz obciążenia za niewykonany transport: przewoźnik podjął ładunek, po czym ruszył w kierunku rozładunku. Został zatrzymany w Niemczech przez kontrolę BAG. Okazało się, że miał przekroczone kabotaże i kontrola BAG cofnęła pojazd do miejsca załadunku. Jako że przewoźnik nie miał licencji spedycyjnej, nie zorganizował auta zastępczego. Ja poniosłem koszta zorganizowania kolejnego auta. Czy w tej sytuacji mogę wystawić reklamację lub notę obciążeniową za niewykonany transport i konieczność znalezienia kolejnego auta?

Zasady współpracy przewoźnik/nadawca wynikają z umów, w ramach przewozów międzynarodowych na terenie UE (i państw,które przyjęły konwencję), zasady przewozu muszą być zgodne z konwencją CMR. W rozdziale IV tej regulacji wskazanoodpowiedzialność przewoźnika, z kolei w rozdziale V poruszono kwestie roszczeń reklamacji.Jeśli przewóz odbywał się w ramach kabotażu na ternie Niemiec, wszelkie warunki wykonania zlecenia zawarte powinnybyć w umowie (w postanowieniach ogólnych i szczegółowych) między nadawcą a przewoźnikiem. Oczywiście większośćwarunków umownych regulują prawa lokalne danego państwa na wzór polskiej ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawoprzewozowe oraz przepisów kodeksu cywilnego. Niezależnie jakie przedsiębiorstwo wykonuje przewóz w Polsce w ramachtransportu krajowego (kabotażu), stosowane są artykuły 774-793 polskiej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodekscywilny. W konteście Niemiec obowiązują podobne regulacje, w tym przypadku paragrafy 407 – 452d niemieckiego kodeksuhandlowego: Handelsgesetzbuch (HGB). Prawu krajowemu podlegają między innymi kwestie: potrącenia, zawarcia umowy,wygaśnięcia i rozwiązania umowy, naruszenia ogólnych zasad zobowiązań umownych wynikających z § 280 - BürgerlichesGesetzbuch, (KGB), skutków niewykonania lub niewłaściwego wykonania umowy, odszkodowania, zastawu, załadunku irozładunku towarów, ubezpieczenia.Reasumując, wszelkie możliwości odzyskania poniesionych strat powinny wynikać wprost z postanowień umowy zawartejmiędzy nadawcą/przewoźnikiem. Wówczas gdy umowa nie będzie wskazywać konkretnych rozwiązań problemureklamacji/odszkodowania, należy przytoczyć regulacje krajowe (HGB, BGB). Polecam przegląd warunków zawartej umowy,najlepiej przy udziale doświadczonego radcy prawnego specjalizującego się w umowach na realizację kabotażu w obrębieNiemiec.

Co jaki maksymalny okres czasu należy pobierać dane z karty kierowcy?

Dane z karty kierowcy należy pobierać nie rzadziej niż raz na 28 dni/maksymalnie 28 dni po dacie poprzedniego odczytu. Dodatkowo od dnia zawarcia z kierowcą stosunku pracy oraz w ostatnim dniu zatrudnienia.

Pojęcie "tydzień" zgodnie z zapisami w Rozporządzeniu 561/2006 oznacza:

Pojęcie „tydzień” oznacza w tym przypadku okres od godz. 00.00 w poniedziałek do godz. 24.00 w niedzielę.

Zgodnie z zapisami w rozporządzeniu 561/2006 za skrócenie tygodniowego okresu odpoczynku kierowcy należy się rekompensata równoważnym odpoczynkiem wykorzystanym:

1) w ilości czasu ""brakującej"" do 45:00h, 2) odebranym w całości, 3) z dowolnym odpoczynkiem (min 9h), 4) do końca 3 tygodnia po tygodniu, w którym nastąpiło skrócenie.

Przy jakiej karze możliwa jest utrata dobrej reputacji w transporcie?

Nie jest istotna wysokość kary, a waga popełnionego naruszenia. Dobrą reputację można utracić w wyniku stwierdzenia co najmniej jednego najpoważniejszego naruszenia lub poprzez popełnienie odpowiedniej liczby naruszeń poważnych, lub bardzo poważnych, w przeliczeniu na średnią liczbę kierowców.

Jakie są kary za naruszenie czasu pracy?

Kary wynikają z bezpośrednio taryfikatorów. Kwotowe - dla kierowcy, osoby zarządzającej, firmy, jak i prawne - mogące mieć wpływ na dokumenty niezbędne i jednocześnie pozwalające/umożliwiające wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego (czytaj: zawieszenie częściowe, czasowe lub nawet utrata licencji).

Za jaki maksymalny okres może kontrolować ITD?

Nie ma prawnych ograniczeń w tym zakresie. Przyjmuje się, że kontrolowany okres jest tożsamy z okresem, za który kierowca lub przedsiębiorca mają obowiązek przechowywać i okazywać dokumenty związane z wykonywanymi przewozami. W dużym uproszczeniu w przypadku kontroli drogowej należy udokumentować dzień bieżący oraz 28 dni wstecz, w ramach kontroli w przedsiębiorstwie będzie to rok wstecz.

Czy kontrola drogowa w Niemczech może sprawdzić dane z tachografu powyżej 28 dni?

Kontrola czasu prowadzenia pojazdu, przerw i odpoczynków wynika z rozporządzenia 561/2006. W rozporządzeniu określono, iż kierowca ma obowiązek okazać do kontroli dzień bieżący oraz ostatnie 28 dni. Niemcy nie zgłosili Komisji Europejskiej odstępstw od tej zasady, w związku z powyższym na terenie Niemiec obowiązuje ten sam przepis co w innych krajach UE.

Jaka może być maksymalna kara dla kierowcy od ITD?

Maksymalny wymiar grzywny to 2000 zł za jedno naruszenie. W przypadku popełnienia różnych wykroczeń kierowca może otrzymać wielokrotność maksymalnej grzywny, np. 4 x 2000 zł.

Jak przebiega zatrudnienie kierowcy z Ukrainy w 2023?

1. Legalny pobyt kierowcy w Polsce (wiza typu "D" krajowa lub typu "C" Schengen, zezwolenie na pobyt czasowy lub paszport biometryczny)2. Oświadczenie o powierzeniu pracy z PUP - okres zatrudnienia na tej podstawie maks. 24 miesiące a dzień rozpoczęcia pracy nie później niż 6 miesięcy od daty złożenia oświadczenia.3. Uzyskanie w urzędzie wojewódzkim zezwolenia na pracę typu A lub zezwolenia jednolitego - zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (rozwiązanie korzystniejsze) podczas świadczenia pracy na podstawie oświadczenia złożonego w PUP4. Wyrobienie Karty Kwalifikacji Kierowcy (badanie lekarskie i psychologiczne - uzyskanie Profilu Kierowcy Zawodowego w starostwie - kurs kwalifikacji wstępnej przyspieszonej w OŚK) potwierdzającej kod 95 kierowcy spoza UE5. Świadectwo kierowcy z GITD potwierdzające legalne zatrudnienie w Polsce dla kierowcy wykonującego międzynarodowy transport drogowy rzeczy

Na co zwracać uwagę przy nowych przepisach dla kierowców ciężarówek?

Dla osób niemających na co dzień kontaktu z prawem, zrozumienie aktów prawnych może być sporym wyzwaniem. W tym celu warto korzystać z usług firm wyspecjalizowanych w tym zakresie, które na bieżąco analizują zmieniające się przepisy i w sposób zrozumiały przedstawią najnowsze zmiany.

Jak przebiega zgłoszenie kierowców do systemu IMI?

Deklaracje należy składać dla przewozów typu cross-trade i kabotaż, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy w kraju przyjmującym. Maksymalne zgłoszenie ważne będzie przez 6 miesięcy – po tym czasie konieczne jest odnowienie deklaracji. Należy pamiętać, aby na bieżąco aktualizować wszelkie zmiany, np. numery rejestracyjne pojazdów wykorzystywanych podczas przewozów. Dane kierowców można wprowadzać do systemu ręcznie lub jednorazowo poprzez import stosownie uzupełnionych plików w formacie xml. Przewoźnicy powinni pamiętać o regularnym monitorowaniu powiadomień – system IMI informuje o ewentualnych zapytaniach ze strony służb kontrolnych poszczególnych krajów. Czas na odpowiedź wynosi 8 tygodni.Pomocne informacje na temat zakładania konta oraz obsługi portalu można znaleźć na stronie https://www.postingdeclaration.eu/help

Od kiedy inteligentne tachografy staną się obowiązkowe?

Obowiązek wymiany tachografów nastąpi 31.12.2024 roku. Będzie dotyczył pojazdów w ruchu międzynarodowym, w których zamontowany jest tachograf wyprodukowany przed 15 czerwca 2019 roku. Z kolei do 19 sierpnia 2025 roku należy wymienić tachografy wyprodukowane przed 21 sierpnia 2023 r.

Jakie są dotacje na rozwój firmy transportowej?

Informacji można szukać w wyszukiwarce dotacji dostepnej na stronie internetowej Portalu Funduszy Europejskich oraz na stronie rządowej https://www.gov.pl/web/gov/dotacje-i-dofinansowania

Czy sumowanie kar przez ITD za przekroczenie czasu kierowcy jest nadal aktualne?

Nie, na podstawie wyroku NSA oraz wyroków WSA zarówno WITD jak i GITD zmuszone było do zmiany stanowiska w odniesieniu do sumowania kar za przekroczenia czasu pracy przypisanych do konkretnego lp. z zał. nr 3 do UTD. Jedno stwierdzone naruszenie podlega kwalifikacji wyłącznie do jednej pozycji taryfikatora z UTD.

Jakie są formy zatrudnienia kierowców międzynarodowych?

Zdecydowanie zalecamy zatrudnienie kierowcy w międzynarodowych przewozach drogowych na podstawie umowy o pracę.

Jak wygląda kontrola Inspekcji Transportu Drogowego w firmie?

ITD jest zobowiązane do wcześniejszego powiadomienia przedsiebiorcy o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Firma ma zatem czas, aby się przygotować. ITD kontrolując firmę transportową, ma prawo żądać plików z kart kierowców oraz tachografów do roku wstecz. Ponadto badane są warunki wykonywanych przewozów, czyli prawidłowa organizacja czasu pracy, właściwa baza eksploatacyjna, a także posiadane uprawnienia. W zależności od liczby zatrudnionych kierowców maksymalna kara waha się w przedziale od 15-30 tys. złotych, a dla firm spedycyjnych do 40tys. złotych.

Czy kierowca na zwolnieniu lekarskium otrzymuje premie?

W dużej mierze zależne jest to od rodzaju premii. W przypadku premii regulaminowej wskazany dodatek należy wypłacić jeśli zapisy tak stanowią. Premii nieuregulowane dokumentacją wewnątrzzakłądową wypłacanie są zależnie od osób decyzyjnych.

Rozporządzenie 561 (art 12 561 we 2006) a przekroczenie 15 godzin czasu pracy kierowcy – jakie są odstępstwa?

Odstępstwa to bezpieczny powrót do bazy oraz naruszenia wynikające z sytuacji na drodze.