W międzynarodowym przewozie towarów mamy do czynienia z dużą ilością przepisów i standardów, które odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa na drodze, ochronie środowiska i skutecznym zarządzaniu ryzykiem. Jednym z narzędzi w tej dziedzinie jest numer UN, mający istotne znaczenie podczas transportu towarów niebezpiecznych – regulowanych przez konwencję ADR. Sprawdź, co to jest numer UN, jak jest tworzony oraz jakie ma zastosowanie w praktyce.
Numer UN, znany również jako numer ONZ, to unikalny kod przypisywany przewożonym substancjom i przedmiotom. Jest to system identyfikacyjny opracowany przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ) i stosowany na całym świecie w stosunku do wspomnianych wcześniej towarów niebezpiecznych.
Czym są towary niebezpieczne? Są to substancje lub przedmioty, które ze względu na swoje właściwości chemiczne, fizyczne lub biologiczne mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, bezpieczeństwa, środowiska lub mienia. Wiele codziennych produktów, którymi się otaczamy, takich jak paliwa, chemikalia, materiały wybuchowe czy substancje żrące, można uznać za towary niebezpieczne. Międzynarodowe przepisy, takie jak europejskie umowy ADR, określają kategorie i klasyfikacje tych towarów na podstawie ich właściwości. Istnieje wiele kategorii, w tym na przykład substancje łatwopalne, substancje toksyczne, substancje radioaktywne, materiały wybuchowe, substancje żrące oraz wiele innych.
Przewożenie towarów niebezpiecznych wymaga przestrzegania restrykcyjnych przepisów, zarówno w transporcie międzynarodowym, jak i krajowym. Wiedza na temat przepisów, w tym zastosowania numeru UN, jest niezbędna dla wszystkich osób zaangażowanych w przemysł transportowy, aby zapewnić bezpieczny i zgodny z prawem przewóz tych substancji.
Oto przyporządkowanie substancji do poszczególnych klas zgodnie z klasyfikacją numeru UN:
Ponadto materiały niebezpieczne pakowane są zgodnie z określonymi grupami pakowania:
Numer identyfikacyjny UN to unikalny identyfikator, który jest przypisany wymienionym wcześniej substancjom i przedmiotom niebezpiecznym. Służby on do identyfikacji, klasyfikacji i regulacji substancji niebezpiecznych podczas ich transportu.
Zastosowanie numeru UN dotyczy kilku aspektów:
Klasyfikacja substancji niebezpiecznych według numeru UN oparta jest na systemie czterocyfrowych kodów. Pierwsza cyfra w numerze UN określa ogólną kategorię, podczas gdy pozostałe trzy cyfry identyfikują konkretną substancję lub przedmiot w ramach danej kategorii (na przykład numer UN dla oleju napędowego to 1202). Numer UN znajduje się na tzw. tablicy ADR, która umieszczana jest z przodu pojazdu.
Za przykład posłużyć może numer UN 1203, który odczytamy w następujący sposób: pierwsza cyfra „1” wskazuje, że oznaczenie dotyczy substancji lub przedmiotu z kategorii „substancje i przedmioty wybuchowe”. Pozostałe trzy cyfry – „203” identyfikują konkretną substancję w tej kategorii. W tym przypadku jest to numer UN benzyny.
Wiedza o charakterystyce chemicznej substancji sklasyfikowanych pod danym numerem UN umożliwia podjęcie właściwych środków ostrożności oraz wdrożenie skutecznych procedur postępowania w razie awarii czy wypadków.
Numer UN jest ściśle powiązany z przepisami regulującymi transport substancji niebezpiecznych zgodnie z umową ADR, a także pośrednio – IMDG (International Maritime Dangerous Goods) i IATA (International Air Transport Association). Umożliwia jednoznaczne zidentyfikowanie substancji niebezpiecznych. Stosowne oznaczenie na opakowaniach i dokumentach transportowych ułatwia prawidłowe przyporządkowanie poszczególnych substancji do odpowiednich klas i kategorii zgodnie z wymogami tych umów.
Posiadanie odpowiedniego numeru UN jest niezbędne do przestrzegania przepisów dotyczących opakowania, oznakowania, etykietowania, segregacji i dokumentacji.
Substancji niebezpiecznych opisanych numerem UN jest bardzo dużo. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów materiałów szeroko stosowanych między innymi w przemyśle chemicznym:
Jakie są przykładowe numery UN innych substancji mających duże znaczenie w przemyśle? Dwutlenek azotu – numer UN 1067, asfalt – numer UN 3257, aceton – numer UN 1090, chlor – numer UN 1017, fluor – numer UN 1045, rozpuszczalnik – numer UN 1300, rtęć – numer UN 2800.
Przede wszystkim zadbaj o odpowiednie przygotowanie. Zapoznaj się z dokumentacją dotyczącą substancji niebezpiecznych, których dotyczy zlecenie. Sprawdź, czy opakowanie jest prawidłowe, czy etykiety są czytelne i czy ładunkowi towarzyszą wszystkie wymagane dokumenty transportowe. Zwróć uwagę na zabezpieczenie ładunku: jest to kluczowe, aby uniknąć jego przemieszczania się podczas transportu. Upewnij się, że ładunek jest prawidłowo umieszczony, odpowiednio rozłożony i zgodny z opisanymi powyżej wymogami dotyczącymi grupy pakowania.
Bądź przygotowany na sytuacje awaryjne – kierowcy i przewoźnicy zajmujący się transportem substancji niebezpiecznych, powinni być świadomi procedur awaryjnych i odpowiednich środków zaradczych w razie wypadku, wycieku lub innych nietypowych wydarzeń. Niezwykle istotna jest znajomość przepisów. Bądź na bieżąco z regulacjami dotyczącymi substancji niebezpiecznych i numeru UN. Pamiętaj, że przepisy mogą się zmieniać, dlatego ważne jest śledzenie aktualizacji i wprowadzanie odpowiednich zmian w procedurach i praktykach transportowych. Zapraszamy do śledzenia naszego bloga, w którym na bieżąco omawiamy najważniejsze zagadnienia związane z branżą TSL.
